Cụ ông Tsutomu Yamaguchi là người duy nhất còn sống sót đến nay sau khi chứng kiến cả hai vụ nổ. Ảnh: AP

(Cadn.com.vn) - Cụ ông Tsutomu Yamaguchi (93 tuổi) đã được công nhận là người sống sót trong vụ Mỹ ném bom nguyên tử xuống thành phố Nagasaki vào ngày 9-8-1945. Tuy nhiên, có lẽ không ai có thể biết rằng trước đó 3 ngày, cụ cũng thoát chết trong gang tấc khi Mỹ ném quả bom nguyên tử đầu tiên xuống Hiroshima.

May mắn

Theo phân tích của tờ Guradian, dường như không phù hợp khi nói rằng, vận mệnh đã mỉm cười với ông Tsutomu Yamaguchi vào những ngày thảm khốc, chết chóc trong Thế chiến thứ II tại Nhật Bản. Ngày 6-8-1945, ông Tsutomu đang ở Hiroshima, chuẩn bị về nhà sau chuyến công tác thì máy bay B-29 của Mỹ Enola Gay thả một quả bom nguyên tử xuống thành phố. Ông may mắn sống sót trong khi 140.000 người khác trong thành phố này đã vĩnh viễn ra đi vào buổi sáng đó. Ông Tsutomu bị bỏng và hầu như không thể biết được những gì đã xảy ra. Ông đã có một đêm không ngủ tại nơi ẩn náu chống không kích trước khi trở về nhà ở thành phố Nagasaki, cách Hiroshima gần 200km về phía tây. Ông đã về nhà trước khi Mỹ tiếp tục ném quả bom nguyên tử thứ hai nhằm vào Nagasaki ngày 9-8-1945. Trong hàng loạt sự kiện hầu như không thể hiểu được, ông đã 2 lần cận kề với hiểm họa hạt nhân ngay trên mặt đất nhưng không chết. Tuy nhiên, hơn 70.000 người dân khác của Nagasaki đều không gặp may mắn như ông.

Mãi đến ngày 24-3-2009, sau khi chính phủ Nhật Bản công nhận chính thức người sống sót duy nhất sau 2 vụ tấn công kinh hoàng này, ông Tsutomu mới được mọi người biết đến. Trong khi những người sống sót khác đã sớm chết vì căn bệnh ung thư do di chứng của bom nguyên tử và bệnh gan gây ra khi tiếp xúc với phóng xạ, ông Tsutomu vẫn khỏe mạnh, tuy chỉ hơi bị điếc một tai và luôn than phiền rằng, chân ông “ngày càng yếu”. Theo hồ sơ của chính quyền Nhật Bản, hàng chục người đã “trải nghiệm” cùng vụ nổ ở Hiroshima tiếp xúc với “phóng xạ còn dư” ở Nagasaki 3 ngày sau đó và chỉ có ông Tsutomu là người duy nhất sống sót sau khi chứng kiến cả hai vụ nổ. 

Nhân chứng sống

Theo cuộc phỏng vấn ông Tsutomu trên một tờ báo nhân lễ kỷ niệm lần thứ 60 kết thúc chiến tranh Thái Bình Dương, chính ông đã thiết kế tàu chở dầu cho Tập đoàn công nghiệp nặng Mitsubishi - nơi sở hữu những xưởng đóng tàu nổi tiếng tại Nagasaki.

Sau một khoảng thời gian liên tục 3 tháng làm việc tại xưởng của Mitsubishi ở Hiroshima, ông Tsutomu và 2 đồng nghiệp, Akira Iwanaga và Kuniyoshi Sato chuẩn bị trở về nhà vào ngày 7-8-1945. Một ngày trước đó, họ dậy sớm, sắp xếp hành lý và chuẩn bị bắt chuyến tàu về phía tây. Trên đường tới ga tàu, họ chia tay nhau sau khi ông Tsutomu chợt nhớ mình đã bỏ quên con dấu cá nhân trong văn phòng. Ông nhớ rằng, mình đã nghe thấy tiếng máy bay Enola Gay quần quanh bầu trời nhưng nghĩ là không có vấn đề gì. Hiroshima là một căn cứ công nghiệp thời chiến quan trọng, và âm thanh của chiếc máy bay đó vốn quá quen thuộc.

Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài giây, ông Tsutomu đã bị sốc và ngã do lực của vụ nổ khi “Little Boy” kích nổ cách mặt đất trung tâm Hiroshima 580m vào lúc 8 giờ 15. Ông chỉ thấy một ánh sáng lóe lên và một tiếng nổ vang trời. Khi loạng choạng đến ga xe lửa vào ngày hôm sau, ông Tsutomu đã chứng kiến sự phá hủy và tàn sát đến ghê người do vụ nổ để lại. Ngày tiếp theo, ông báo cáo mọi việc cho Cty ở Nagasaki, một căn cứ quân sự và công nghiệp quan trọng khác của Nhật Bản. 11 giờ 2 ngày 9-8-1945, khi người chủ của Tsutomu đang đặt nghi vấn về báo cáo của ông rằng, ông có tỉnh táo khi tin một quả bom duy nhất có thể phá hủy cả thành phố tầm cỡ như Hiroshima, thì một quả bom Pluton mang 25.000 tấn thuốc đã nổ trên bầu trời Nagasaki, làm ông Tsutomu bị bắn ngã xuống đất. Tsutomu, vợ và con trai nhỏ đã sống sót và phải ẩn náu cả tuần sau đó, nhưng con trai của ông đã chết vì bệnh ung thư ở tuổi 59.

Sau cuộc chiến tranh này, Tsutomu làm việc cho các cơ quan nghề nghiệp của Mỹ, trở thành một giáo viên và cuối cùng trở lại làm việc cho Tập đoàn Mitsubishi. Ngày 24-3, tờ Mainichi dẫn lời ông Tsutomu cho biết: “Việc tôi phải hứng chịu phóng xạ gấp đôi bây giờ trở thành nguồn tư liệu chính thức của chính phủ. Điều này có thể nói với thế hệ trẻ về lịch sử kinh hoàng của 2 vụ ném bom nguyên tử”.

Từ năm 1957, ông Tsutomu được nhận cuốn sổ tay Sức khỏe nạn nhân bom nguyên tử, xác nhận ông đã ở trong vùng nhiễm phóng xạ bán kính 3km tại cả hai thành phố. Trong cuốn sổ có một tấm thẻ màu tím công nhận ông là nạn nhân của vụ đánh bom. Theo đó, ông có trợ cấp hằng tháng, được kiểm tra sức khỏe miễn phí và sẽ nhận các khoản chi phí cho tang lễ của mình. Hơn 260.000 người khác cũng được cấp sổ. Tuy nhiên, các mối liên quan đến vụ Hiroshima đã bị xóa bỏ bởi ông Tsutomu mới làm các giấy tờ tại tòa thị chính thành phố Nagasaki vào năm 1960, nghĩa là ông không có thêm trợ cấp gì khác đối với vụ Hiroshima.

Thanh Văn